H. Merkezi: Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen, Libya ve Maldivler’in Katar’la diplomatik ilişkileri kesmesi Türkiye-Katar ilişkilerini bir kez daha gündeme getirdi.
AKP hükümetleri döneminde Katarla ekonomik ve siyasi ilişkiler çok hızlı bir gelişti. Katar özellikle AKP şle birlikte özel sektöre açılan çok sayıda kamu kurum ve kuruluşunu satın aldı. Daha doğrusu AKP eliyle bu kurumlar Katar sermayesine peş keş çekildi.
Son olarak OHAL ilanıyla birlikte gündeme gelen, oluşturulan Varlık Fonu’na devredilen Çay Kur’un önce Katarlılara satıldığı daha sonra hisselerinin rehin gösterildiği iddiaları gündemi gelmişti.
2015 yılından itibaren Katarlıların Türkiye’de aldıkları kritik şirketler içinde ONB Finansbank, Abank, Digitürk, BMC ile Boyner’deki ortaklıklar geliyor.
Türk Sermeyesi Katar’da İnşaat Yapıyor
Türkiye Katar’da ağırlıklı olarak inşaat sektöründe faaliyet gösteriyor. Türk sermayesinin Katar pazarına 2000 yılında adım attığını belirten Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, Katar’ın Türk inşaat şirketleri açısından önemli ve yüksek potansiyele sahip bir pazar olduğunu dile getirdi. 2017 yılının ilk çeyreğinin sonuna kadar Türk şirketlerin Katar’da toplam 14.2 milyar dolar tutarında 128 proje üstlendiğini belirten Yenigün, “Söz konusu projeler içinde STFA ve Yapı Merkezi’nin yabancı ortaklarıyla birlikte üstlendiği 4.4 milyar dolarlık Doha metrosu başta olmak üzere ağırlıklı olarak altyapı, ulaşım ve konaklama inşaatlarıdır” dedi.
Katar, 2022 yılında Dünya Kupasına ev sahipliği yapacak.
Katar’ın Dünya Kupası ev sahipliği için yaklaşık 170 milyar dolarlık alt ve üst yapı yatırımı yapacağı açıklandı. Dünya kupası için 8 stadyum kullanılacak, bunlardan 5 tanesi yeni yapılacak, 3 tanesi de yenilecek. Türk sermayesi de bu projelerden pay alabilmek için son aylarda Katar’da fuarlara katılıyor. Hedefin 2022’ye kadar 15-20 milyar dolarlık iş alabilmek olduğu iddia ediliyor.
Türk şirketlerinin 170 milyar dolarlık yatırım portföyünden şimdiye kadar yaklaşık 7.5 milyar dolarlık iş aldığı biliniyor.
Tek kalemde en büyük alınan iş ise Tekfen’in aldığı 2.3 milyar dolar yol inşaatı.
Erdoğan’la Trabzon’da İmza
Hürriyet’te Neşe Karanfil yaptığı habere göre, dünyada 335 milyar dolarlık yatırıma ulaşan Katarlıların Türkiye’deki yatırımlarının büyüklüğü yaklaşık 18 milyar doları buldu. 2016 yılında Türkiye, Katar’a 421 milyon dolarlık ihracat yaparken, ithalat 271 milyon dolar oldu. Uluslararası Yatırımcılar Derneği’nin (YASED) raporuna göre Türkiye’de en çok yatırım yapan ülkeler arasında Katar 7. sırada yer alıyor.
R.T.Erdoğan ile Katar Emirinin sık sık bir araya geldiği ve özelikle Karadeniz’de pek çok bölgenin Katar sermayesine açıldığı, ciddi bir doğa talanı ve rantı yaratılacağı biliniyor. Son olarak 2016 yılı sonunda Trabzon’da yapılan görüşmeler sırasında mali denetleme işbirliği, bilgi ve iletişim teknolojisi işbirliği, gümrük alanında işbirliği gibi pek çok alanda mutabakat zaptı imzalandı. 700 milyon dolar seviyesinde olan Katar’la ticaret hacminin iki katına çıkarılarak 1.5 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.
Türkiye’de Katar Sermayesi
Türkiye’de bankacılık sektörüne Abank ile adım atan Katar, daha sonra QNB ile Finanbank’ı aldı. Commercial Bank of Qatar, 2013 yılında Abank’ın yüzde 71’ini 460 milyon dolara almıştı. 2016 yılı sonunda da 224 milyon dolar daha ödeyerek bankanın tümünün sahibi oldu. Ortadoğu ve Afrika’da yaptığı yatırımlarla öne çıkan QNB Finansbank’ın yüzde 99.81’lik hissesini aldı. Satış için 2.75 milyar Euro ödendi. Digitürk’ün satışı da uzun bir süre kamuoyunda tartışma konusu oldu. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) geçtikten sonra Katarlı beIN medya grubuna satıldığı birkaç kez gündeme gelen ancak açıklanmayan satış, 2016 yılında gerçekleşti. Satış rakamı tam olarak açıklanmadı. Daha sonra kulislere yansıyan bilgilere göre satışın 1 milyar dolar ile 1.4 milyar dolar arasında gerçekleştiği gündeme geldi. Boyner’in yüzde 30.7’sini Katarlılar alırken, BMC’de de ortaklığı bulunuyor.
