Sayıştay’ın geçtiğimiz günlerde açıkladığı rapor ile AKP’nin devlet kaynaklarını nasıl hortumladığı ve bunu nasıl bir pervasızlıkla yaptığı kısmi olarak ortaya çıkmıştı. O raporda Sayıştay her ne kadar İşsizlik Fonu hesaplarında 552 milyon liralık bir açık olduğunu duyursa da verilen rakamlarla bir hesap yapıldığında esas açığın 32,8 milyar lira olduğu görülmektedir. Peki bu para nereye gitmektedir? Tabii ki de halkın, kendisi için çalıştığını düşünerek onun alınterine pervasızca el koyan devlet kodamanlarına ve palazlandırılmaya çalışılan patronlara…
Hayli ilgi çekici bilgilere sahip olan ve ülke kaynaklarının kimin cebine girdiğini kısmi (ama o rakamlar bile oldukça büyük!) olarak açığa seren Sayıştay’ın son raporunda en önemli verilerden biri de İşsizlik Fonu’ndaki açık!
Peki, nerede bu kadar para?
Sayıştay, İşsizlik Fonu hesaplarında 552 milyon liralık bir açık olduğunu açıkladı. Ancak yapılan hesaplamalarla açığın bununla sınırlı olmadığı görülüyor.
Fonda şimdiye kadar biriken miktar 151 milyar lira. Bu fondan 5,7 milyon kişiye toplam 14,5 milyar lira işsizlik maaşı ödendi. Giderlerden sonra kalan tutar ise 103,2 milyar TL. Bu durumda fonda kalması gereken miktar ise 136 milyar lira civarında olması gerekirken ortada 32,8 milyar liralık açık var.
Peki, nerede bu kadar para?
Kanunlara göre “Fon gelirleri işsizler haricinde hiç bir maksat için kullanılamaz” dense de sanki bu hüküm tam tersi şekilde fonun işsizden sakınıldığını gösteriyor. Hele de “diğer giderler” isimli kalem, ki kendi başına bütçeleştirmeye lüzum görülmeyen, çok küçük harcamalar anlamına gelir; işçi emeğinden kesilerek oluşturularak fonun yenmesinin maskelenmesinin bir aracı olmuş durumda. Bu kalemdeki harcamalar 4,2 milyar gibi “küçük” bir meblağa tekabül ediyor.
Fondaki paralar da kimi kurumların bütçesine aktarılıyor. Mesela GAP İdaresi’ne 11,5 milyar lira aktarıldı. “Ödünç alındı” denilen bu miktar şu ana dek tek kuruş fona iade edilmedi.
İşsizlik Fonu=Bedava Finansman!
Görünen o ki, işsizlik fonu hakim sınıflar açısından bedava finansman olarak görülüyor!
Diğer yandan patronların “yükünü azaltmanın” faturası da işsizlik fonuna kesiliyor. Hatırlanırsa patronun ödemekle mükellef olduğu sigorta primi 2008’de 5 puan düşürülmüştü. Aradaki fark da yine İşsizlik Fonu’ndan karşılanıyor.
2009’da İŞKUR genelgesi ile 2008 prim gelirlerinin yüzde 30’una ‘aktif işgücü programları’ için el konulmaya başlandı.2015 genelgesi oranı yüzde 50’ye çıkardı. Böylece 2015 sonunda fonun 4 milyar 376 milyon lirasına el kondu. İş başı eğitim parası da aynı metotla temin ediliyor. Sadece 2017 senesinde işsizin parasından patrona aktarılacak para 12 milyar lira.
İşsizlik Fonu nedir?
Türkiye’de İşsizlik Fonu, Mart 2002’den beri oluşturulmaya başlandı. Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalan, son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış ve 3 sene içinde en az 600 gün süreyle İşsizlik Sigortası primi ödemiş olanlar fona müracaat edebiliyor. Müracaatlar işsizliğin ilk 30 gününde İŞKUR’a yapılıyor. Fonun gelirleri yüzde 2 patron, yüzde 1 işçi ve yüzde 1 devlet payından oluşuyor. 2017’de en yüksek işsizlik maaşı 1.421, en düşük 710 TL. 600 gün prim ödeyene 6 ay, 900 güne 8 ay, 1.080 güne 10 ay işsizlik maaşı ödeniyor.
