Geçtiğimiz günlerde İran rejim güçleri tarafından İran Kürdistanı’nın Sîne eyaletine bağlı Banê kentinde iki kolber (sınırda ücret karşılığında yük taşımacılığı yapan) katledildi. İran’daki Kürt halkının büyük tepkisine yol açan katliama karşı eylemler büyüyerek sürüyor. İran Devrim Muhafızları’nın doğrudan hedef aldığı saldırı sonucu Şeşan köyü nüfusuna kayıtlı Ferecî olay yerinde, Zimla köyü nüfusuna kayıtlı Behramî ise hastaneye götürülürken yolda yaşamını yitirdi. Katliama misilleme olarak Doğu Kürdistan Birlikleri (Yekîneyên Rojhilatê Kurdistan-YRK) Banê’nin Sawan köyünde İran pasdarlarına eylem düzenlediği eylemde 2 pasdar öldürüldü, en az 2 pasdar da yaralandı. Katliama karşı eylemler Kürdistan’ın dört bir yanından Avrupa’ya kadar yayılarak devam ediyor.
Rojhilat ile Başur Kürdistan sınırında sırtında yük taşıyan kişilere kolber, at veya katırlarla yük taşıyan kişilere ulaktar, sınır hattına kadar araçla yük taşıyan kişilere ise kesibkar isimleri veriliyor.
Kolberlerin taşıdığı ve daha çok İran sosyetesine hitap eden alkollü içecekler, makyaj malzemeleri, kumaş ve sigara gibi ürünlerin mal sahibinin ise İran’da devlet kademelerinde yüksek mevkilerde olanlar olduğu biliniyor. Açlığa mahkûm edilen Rojhilat halkı bu kişilere ait ürünleri sınırdan geçirerek, yaşamını idame ettirmeye çalışırken, yine bu kişilerin desteklediği iktidarların kurşunlarının hedefi oluyor.
Yoksulluğun had safhada olduğu İran’da özellikle Kürtler geçimlerini sağlamak için kolberlik yapmak zorunda kalıyor. Tarım ve hayvancılığın yok denecek duruma geldiği, ekonomik kriz ile işsizliğin yükseldiği Rojhılat ve Başûr bölgesindeki kolberlik ve ulaktarlık yerel halkın “son çaresi” oluyor. Özellikle sınır hattındaki köylerde son 3 yılda kolberlik ve ulaktarlık yapanların sayısında ciddi bir artış oldu. Bunun sebebi ise ekonomik kriz ve Güney Kürdistan’da gelir dağılımındaki adaletsizlik olarak gösteriliyor. Köylüler, Güney’de zengin-fakir arasındaki uçurumun her gün biraz daha açıldığını dile getiriyor.
İran’da 19 Mayıs’ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri döneminde kolberlere yönelik saldırıların seyrinde bir azalma yaşansa da seçimlerden hemen sonra katliamlar yoğunlaştı. Özellikle, DAİŞ’in Tahran’da düzenlediği saldırılar sonrası İran rejiminin Rojhilat’a yönelik baskılarını artırması, İran Kürdistanı’nın referandum kararı ve başta ABD olmak üzere, uluslararası güçlerin İran’a yönelik müdahale ve sınırlandırma çabaları karşısında İran devleti de Kürtleri hedef almaya başladı. İran’ın baskı politikasının dışa vurumu ise, kolberleri katletme olarak açığa çıkıyor.
İran İslam rejiminin açlıkla talim etmeye çalıştığı Rojhilat’ta, her yıl yüzlerce kişi kolberlik yaparken ya katlediliyor ya da sel, çığ, uçurumlardan yuvarlanma gibi nedenlerle yaşamını yitiriyor. Rojhilat İnsan Hakları Örgütü’nün verilerine göre, Nisan 2016 ile Nisan 2017 aralığında Rojhilat ile Başûr Kürdistan sınırında İran pasdarlarının ateş açması, çığ düşmesi, uçurumdan düşme veya suya kapılma sonucu 96 kolber yaşamını yitirdi, 64 kolber ise yaralandı. Tüm bu saldırı ve katliamlara rağmen kolberler yaşamlarını idame etmek için çalışmaya devam ediyorlar.
