Manşet

Dersim dernekleri 28 Nisan’da Ovacık’a gidiyor

Dersim’de Maden İşletmeciliği ve Çevresel Sorunlar

Çevremiz, HES (Hidro Elektrik Santrali) RES (Rüzgar Enerjisi Santralleri) Baraj, Termik Santral, Çimento Tesisi, Krom, Bakır ve Altın gibi işletmelerin verdiği zararlarla karşı karşıya bulunmaktadır.

Bu Tesislerin çevreye verdiği zararlara her geçen gün yenileri eklenmekte ve yeni bulgularla buna da mı sebep oluyor/bununda mı sebebi bu denmektedir. Bu nedenle kendi aralarında kıyaslanma yapılmamalı ve kendi özelliğinde değerlendirildiğinde kıyamet etkisinden bahsedilmektedir. Bu yazımızın konusu Altın işletmeciliğinin çevreye verdiği zararlar olduğundan her biri birbirinden yıkıcı olan HES, RES vb. değinilmeyecektir.

 

DOĞAL KAYNAK

Milyonlarca yıl öncesine ait hayvan, bitki vb jeolojik süreçlerden geçerek fosilleşmesi sonucu oluşmaktadır. Altın, ortalama 35 Km. kalınlığına sahip yerkabuğunda en az bulunan elementlerden biridir, yer kabuğunda ortalama 0,0035 gr/ton düzeyindedir. Altın doğada az ama hemen-hemen katıksız, rengi ve parıltısı göz alıcı, işlenmesi kolay, havadan ve sudan etkilenmeyen parlaklığını yitirmeyen bir madde olarak bulunur.

Altın 3 şekilde elde edilir: Altın Cevherinden 1. kaynak olarak, bakır termal metal gibi diğer maddelerin yan ürünü olarak ve hurdalardan.

Altın Üretim Yöntemleri :Amalgamasyon yöntemi : Altın ve gümüş ihtiva eden öğütülmüş cevherlerden civa yardımı ile altın ve gümüşün civa içerisi ne alınması işlemidir. Bu işlemden sonra bir yandan civa tekrar kazanılır; diğer yandan kıymetli metaller elde edilir. zahmetli ve maliyetli olduğundan ülkemizde kullanılmamaktadır. Klorlama Yöntemi: Yıkama yolu ile kayadan ayrılan Altın’ın karışım ile bir potada eritilerek üzerinden Klor gazı geçirilmesi ile uygulanır ve bir kısım gazın buharlaşması kaçınılmazdır. Siyanürleme Yöntemi: Altın içeren kaya yüzeylerinin ısıtılması ve üzerine su atılarak ani soğutulması veya dinamitlenmesi ile kaya parçalanır. Siyanürlü suda yüzdürülme yöntemi ile kaya kumlarının uzaklaştırılması ile uygulanır. Birçok sulu çözeltiden etkilenmeyen altının havalandırılmış siyanürlü çözeltide çözülür. Siyanürleme öncesinde tesis suyundaki bikarbonatların çözündürülür, ferrus , demir tozları.magnezyum sülfat gibi asidik bileşikler nötrlaştırılır, bu işlem yığın(dev çukurlar) veya tank içinde yapılır, madende kullanılan su yeraltı sularından temin edilir, dönüşümlü kullanılır, atık depolama havuzlarında depolanır ve yüzey suyu ile deşarj edilir.bu zehirli suların yeraltı veya dere nehir gibi su kaynaklarına sızması önlenemez.

 

ATIKLAR

SİYANÜRLÜ SU: Salınan veya sızan bu sular hem yer altı sularını hemde dere, baraj, göl, deniz gibi su stoklarını zehirler ve bu sularda yaşayan canlı türleri ya ölür yada besin zincir döngüsünde diğer canlıların ölümcül hastalıklara yakalanmasına neden olur.

KULLANILAMAZ/DÖNÜŞTÜRÜLEMEZ SİYANÜR SOLÜSYONLARI: İşlem sırasında oluşan ve tesis kapansa bile kalan Solüsyonlar yani serbest siyanür(siyanür, bakır, demir, nikel, çinko, arsenik, kurşun vb. kaya ve suda bulunan elementler) doğada yok edilemez, diğer canlılara geçer örnek: 1930 yılında yapılan ve kurşun işletilen Balıkesir-Balya tesisi kapatılmasına rağmen zehirli gaz ve kimyasallarla canlı hayatını olumsuz etkilemeye devam etmektedir.

AÇIK ATMOSFERDE YAPILAN ÇALIŞMALAR: Açık havada yapılan siyanürleme işleminde gazların havaya yayılması kaçınılmazdır Havaya karışan bu HCN gazı kilometrelerce uzaklara ulaşarak canlıların zehirlenmesine neden olur, ayrıca kayalara yapışarak kayadaki arsenik gazı gibi zehirli gazları da açığa çıkarır.

 

dersimde siyanur2ETKİLERİ

SİYANÜR VE BİRLEŞİKLERİ: HCN (Siyonhidrik asit)İnsan için en hızlı öldürücü zehirlerden biridir. Siyanür birleşikleri içerisinde en yaygın bulunanadır. Normal ortam ısılarında çok uçucudur. Zehirlenmeler solunum yolu ile olur, düşük dozda alınsa bile baş ağrısı, çarpıntı, apre, ve kalp durması sonucu ölüme neden olur.

SİYANÜR VE TOKSİKOKİNATİK SİYANÜR: (CN)Solunum yolu ile birkaç saniyede öldürür cilt den geçebilir, gözden geçişlerde olur. Kana bulaşır, dokulara dağılımı çok hızlıdır.

ARSENİK BİLEŞİKLERİ: Altın cevheri Arsenik bileşikleri ile birlikte bulunmaktadır, Türkiye Arsenik yönünden zengindir, birleşik içerisinde en zehirli olanıdır, beyaz bir tozdur, suda çok çabuk erir ve uçucudur. Hemen havaya karışır.

 

Dünyada Yaşanmış Bazı Felaketler

* 1965 Güney Amerika-Şili de 14 atık barajın 10 da deprem sonrası çatlak tespit edildi ve çevrede tamamıyla boşaltıldı, yüzlerce insan öldü.

* 1972 Batı Virjinya ABD yoğun yağmur sonucu atık barajı çöktü baraj sularının aktığı alanlarda bitki bile yetişmiyor.

* 1984 Yeni Gine 2100m lik dağ tıraşlandı, yoğun yağışlar nedeni ile siyanürlü toprak aktı yöre boşaltıldı.

*1985 Guyana zehirli atık havuzu patladı 2 gün içerisinde ülkenin 2 büyük nehrine 4 milyon ton kırmızı çamur karıştı 18000 yerli öldü.

 

Anadoluda Madencilik

1800 yıllarda yapımına başlanan Bağdat demiryolu projesi ile Anadolu topraklarına uluslararası güçlere (özellikle Fransız ve İngilizlerin) terkedilmişdir. Osmanlı topraklarında faaliyet gösteren ancak yabancı sermayeli bir banka olan Osmanlı Bankası tarafından finanse edilen Bağdat-İstanbul demiryolu hattı, demiryolunun sağı ve solundaki 20 km alanın demiryolunu yapan firmanın imtiyaz bölgesi olarak verilmesi doğal kaynaklarımızın Emperyalist Tekelleri açılmasının başlangıcı oldu. 1. Paylaşım savaşından (1914-1918) galip çıkan İngiltere ve Fransa’nın 1917 Ekim Devrimi ile dünya üzerindeki emperyalist hayalleri suya düşerken.

Türkleri Yunanlılar ve Ermenilerle, İranlıları Araplar ve Ruslarla, Yunanları Makedonlar ve Müslümanlar ile korkutarak kendilerinin istediği Cumhuriyet–Hanedanlık-Krallık rejimini inşa ettirmişlerdir. Anadolu ve Mezopotamya topraklarının yağmalanmasının önü açılmış hatta. 1923 İzmir İktisat Kongresinde madencilik alanı Fransa ve İngiltere ye bırakılmıştır. Bu gün Dersim Topraklarının karşımıza çıkan Rio-Tinto’nun ortaklık yapısı CRA-RTZ birleşmesidir. Bir tarafında İngiliz-Fransız aileleri halen bulunmakta diğer taraflarında bu sürece yedeklenen Avustralya, Almanya, ABD gibi Uluslararası Firmalar ve Yerli Hükümetler bulunmaktadır.

Türkiye’de Balıkesir/Balya bölgesinde başlayan siyanürleme İnsan ve Çevrenin birlikte yok ediliş okulu olarak bilinmekte, 4 milyon tonluk bir atık denizi var şimdilerde. Dulkadirli Köyü Tavşanlı/Kütahya’da 1987’den beri siyanürleme yöntemi ile gümüş madeni işletilme yapılmakta 62 hektarlık köyde içme suyunda tespit edilen arsenik sonucu mide ve akçiğer kanseri ile boğuşan insanlarla dolu.

2001 yılında Ovacık-Bergama/İzmir Dağları bile kalmadı her yer çukur ve içleri siyanür ve arsenik atıkları ile dolu.

İliç/Erzincan yollarınıza yapacağız, zengin olacaksınız, dünyanın en büyük Altın rezervinin üzerinde oturuyorsunuz diye kandırıldı hava ve içme suları siyanür ve arsenik ile dolu.

 

Rio Tinto Kimdir, Dünyamıza Etkileri

Afyon ticaretinden kazanılan paralar ile 1873 yılında Jardine Matheson firması tarafından kurulmuştur. 1800 yılların başından itibaren Türkiye’den Çin’e afyon ticareti yapan firmadır(Afyon savaşı İngiltere-Çin. Çin in yenilgisi ile sonuçlanan savaş da Hong Kong İngilizlere bırakıldı HSCB kuruldu ve afyon ticaretini finanse etmeye başladı) Rio-Tinto bu gün dünyanın en büyük maden firması olup dünya maden üretiminin %12,5 karşılamaktadır.

Rio-Tinto eroinin serbest bırakılması içim ciddi miktarda paralar harcamaktadır. Kanada ve Avustralya’da yerleşik maden firmalarının tamamı bunların kontrolündedir. En büyük kişisel yatırımcısı İngiliz kraliyet ailesidir. Şu an Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı bankaların neredeyse tamamının hissesi bulunmaktadır.

Çocuk işçi çalıştıran, çevre felaketlerine yol açan, eroin serbest bırakılması için çalışan, vergi vermekten kaçınan, ırkçı ve faşizan hareketleri destekleyen bir firma olarak tanınır.

Rio Tinto ile İran’ın ilişkisi de ilginçtir. Rio Tinto’nun sahiplerinde önemli bir kısmı İsrail’i kuranlardır. Namibya’da dünyanın en büyük uranyum tesisine İran Devleti ile ortaktır ve halen İran’ın Uranyum ihtiyacını karşılamaktadır. Şöyle ki İsrail, Türkiye’nin İran nükleer tehdidine karşı savunma şemsiyesi oluşturmayı teklif etmekte ve bu teklifini de Türkiye Patriot füzelerini kurarak karşılamıştır yani 1800 yıllarda olduğu gibi 1 taşla 2kuş(1.kuş demiryolu yapımında hem borçlandırıp hem de madenlerin sahibi olma 2.kuş bir yandan İran’a Uranyum satma diğer taraftan Türkiye ye silah satıp iki tarafı kendine bağlama)

 

Rio Tinto’nun Yalanları

* Sizlerin izni ve rızası olursa altın çıkaracağız veya sondaj çalışması yapacağız(2002 yılında sondaj çalışmasına başladılar)

* Çok altın var Dünyanın en büyük rezervi, hepiniz zengin olacaksınız(tam tersi zengin doğal kaynaklarının bulunduğu az gelişmiş ülkelerde iç karışıklıklara neden olarak insanları birbirine öldürterek daha fazla zenginleştiler)

* Altın değil Bakır, Tunç vb maden çıkarıyoruz, Siyanür kullanmıyoruz(Son 30 yılda Dünyanın her hangi bir bölgesinde kullandıkları tek yöntem Siyanürleme yöntemidir.)

*Siyanür zararlı değildir. Badem, Şeftali gibi meyvelerde bulunur, yediğiniz zaman zehirleniyor musunuz (evet bu tür meyvelerde bulunur ama meyvede sizin kullandığınızın veya doğaya saldığınızın binde/biridir)

 

NELER YAPILMALI?

1. Hukuk mücadelesi hemen başlamalı, lakin karşımızdaki firmanın Kanun, KHK(Kanun Hükmünde Kararname)Tebliğ ve Yönetmelikleri hiç umursamadığı bilinmektedir.

2. Kamuoyu yaratılmasında Doğanın katledilmesini istemeyen ve duyarlı olan her kesimle birlikte Platform oluşturulmalı

3. Mücadele yaygınlaştırılmalı, bu sorunun yalnızca Ovacık, Hozat’ın sorunu olmadığı tüm Dersim’in ve bölgenin ortak sorunu olduğu kanıksanmalı, ortak mücadele edilmeli

4. Köylülerin arazi/tarla gibi taşınmazlarının satışı durdurulmalı. Satılmış olanlar hileli satış veya çevre sağlığı gerekçe gösterilerek satışın iptali davası açılmalı

5. Bölgemizde faaliyet gösteren maden firmalarına veya maden firmalarının yerli taşeronlarına iş yaptırmamalı ve bu tür firmalarda çalışılmamalı.

6. Maden Firmasına hizmet eden kişi veya kişilerin barınma, giyinme ve yeme ihtiyaçları karşılanmamalı

7. Biçin, Cevizli dere, Sin vb. maden işletmesi açılması düşünülen köy ve çevrelerine, yerleşimi sağlanmalı gerekirse İMECE usulü ile evler onarılıp, köyler canlandırılmalı

8.Köysel Dönüşüm diye adlandırılan, 5543 sayılı İskan Kanununun 27 maddesine atıf da bulunularak köylerin belirli merkezlerde (hazine arazilerinde)toplanması projesi, bölgemizin insansızlaştırma ve maden ocaklarına peşkeş çekilmesine neden olacağından bu tür borçlandırıp, tahakküm kurma yöntemlerine rağbet gösterilmemesi gerekmektedir.

 

dersimde siyanurDersim’de maden işletmeciliğine neden karşı çıkmalıyız?

Ovacık’ın Biçin, Cevizlidere, Kızıl Veran ve çivar köylerinde başlayan maden arama ve sondajlama faaliyetleri son hızla devam etmektedir, geçen günlerde Hanuşagı, Cevizlidere, Topuzlu gibi köylere gelen Şirket yöneticileri çalışacak personel talebinde bulunmuş ve bunda da anlaşılacağı üzere tesis kurma/işletme aşamasına gelinmiştir.

Dersim in büyük bir bölümü AKP hükümeti tarafından çıkarılan yasalarla uluslararası maden firması olan Rio-Tinto ve yerli uzantılarına/işbirlikçilerine bırakılmıştır. Rio-Tinto Şirketine karşı hiçbir olumlu beyanat veya hissiyat taşınamaz çünkü;

Afyon ve eroin satışı ile para kazanan, ILO(Uluslararası Çalışma Örgütü) sözleşmesine hiçbir zaman uymayan, çocuk işçi çalıştıran, Irkçı-faşizan hükümetlere verdiği destek ile savaşları körükleyen ve çevreye verdiği felaketlerle anılan bir firmadır.

*Ülkemizde; Balya/ Balıkesir, Eşme/Uşak, Tavşanlı/Kütahya, İliç/Erzincan gibi yörelerde Altın, Bakır, Bor, Krom, gibi madenleri çıkarırken Siyanür ve Arsenik gibi zehirli kimyasalları doğaya yaymakta, geri dönülemez çevre felaketlerine neden olmaktadır.

*İçtiğimiz suyun, soluduğumuz havanın zehirlenmemesi için maden Şirketlerinin bölgeyi terk etmesi olmazsa olmazımızdır. Bölgemizin Doğal güzelliklerinden olan, su kaynakları, bitki örtüsü, canlı çeşitliliği, Dağlar ve bizi, biz eden köklerimiz/inançlarımız tehlike altındadır. Bu sebeple;

*Davalar açılıp, Hukuk mücadelesine başlanmalı, Mahkeme kararları ile de İnsan ve Çevre sağlığına verdiği zarar tescil edilmeli,

* Çevreye duyarlı olan her kesim ve birey ile ortaklaşma sağlanıp, Şirketin yöremizdeki faaliyetleri engellenmeli

*Köylüler tarafından bu Şirkete arazi/tarla gibi taşınmazlarının satışı yapılmamalı, geçmişte satılanlar hileli satış/çevre sağlığı gibi gerekçelerle satışın iptali davası açılmalı

*Rio Tinto ve uzantılarının ayrıca yöremizdeki işlerini yapan köylülerimizin: yeme-içme gibi insanı gereksinmeleri de dahil olmak üzere, barınma, giyinme gibi ihtiyaçları karşılanmamalıdır.

*Maden arama ve çıkartma bölgesindeki köylerimize acilen geri dönüş sağlanmalı (gerekirse İMECE usulü gibi evler onarılıp yaşanabilir duruma getirilmeli) insansızlaştırmanın önünü geçilmelidir.

*Köysel Dönüşüm adı altında başlatılan rant, talan ve köyleri(insanları) belirlenen alanlarda toplama projeleri boşa çıkarmalıyız. 65-100m2 arası ev sahibi olacağım diye borçlanıp köyünü, tarlanı/arazini terk etme. Köysel Dönüşüm Projesinin ana sebebi: İnsanımız Doğa katliamına karşı direngenliğinin kırılması ve Dağlarımızın Ovalarımız, Sularımız ve Kutsal Yerlerimiz Yok edilirken seyirci kalmamızı sağlamaktır.                        

 

Tüm bunlara karşı çıkmak için

28 Nisan Pazar günü Ovacık’ta buluşalım.

 

Siyanüre Karşı Dersim Platformu Girişimi

 

Daha fazla göster

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu