KDP’nin PKK’yi silmek adına Kürdistan’a yönelik işgal ve katliama göz yumması sürüyor. Irak Kürdistanı’nda TC işgaline ortaklık yapan Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani, IŞİD’in 2014’te işgal edip soykırım yaptığı Şengal’in imarına, göç ettirilenlerin dönüşüne, esir kadınların kurtarılması çabasına destek olmak yerine Ezidi yurdu Şengal’in Irak ordusu tarafından işgal edilmesi gerektiğini savundu.
Mesrur Barzani, 27 Ekim’de Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi Ali Rıza Güney, Türkiye’nin Hewler Başkonsolosu Hakan Karaçay ve beraberindeki heyeti kabul etti. Görüşmede ikili ilişkiler, ticari ilişkilerin geliştirilmesi, Kürdistan Bölgesi ile Irak’ın Türkiye’yle ilişkileri ele alındı.
Görüşmeye dair Federe Kürdistan Bölgesi Dışilişkiler Sorumlusu Sefin Dızayi twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Bugün, Başbakan Mesrur Barzani Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi Ali Rıza Güney ve Erbil Başkonsolosu Hakan Karaçay’ın da yer aldığı heyet ile bir araya geldi. Görüşmede ikili ilişkilerin geliştirilmesi ele alındı. Ekonomik ve ticari ilişkiler aracılığıyla işbirliğinin derinleştirilmesi vurgulandı” dedi.
MERI forumunda işgal çağrısı
Ortadoğu Araştırma Enstitüsü (MERI) tarafından organize edilen “İstikrarlı bir Ortadoğu için istikrarlı bir Irak” başlıklı forum da 27 Ekim’de Federe Kürdistan başkent Hewler’de (Erbil) gerçekleşti. Mesrur Barzani, 2021 MERI Forumu’nda Şengal Ezdilerinin yönetimini hedef aldı. Barzani ağır bedeller sonucu IŞİD işgalinden kurulan Şengal’de çok ailenin çocukları hala IŞİD elinde köle olduğu halde esir kadınları kurtarmak için çaba göstermek yerine Şengal’in işgali için 9 Ekim 2020’de Türkiye desteğiyle imzalanan Şengal’i işgal anlaşmasını uygulanmasını istedi.
Şengal konusunda Irak hükümetiyle anlaşma olduğunu belirten Barzani şunları söyledi:
“Anlaşmaya göre, Şengal’deki tüm güçler o bölgeyi terk etmeli. Irak ordusu ve Peşmerge kentin dışında olmalı, yerel güçler de kentin iç güvenliğini sağlamalı. Maalesef bu anlaşma uygulanmış değil. Irak Başbakanı Mustafa Kazimi de anlaşmanın uygulanmasını istiyor. PKK var Şengal’de, PKK’nin oraya gitmesi için hiçbir yol yok, Suriye’den o bölgeye gidiyorlar. PKK niçin Şengal’de? Yasal olmayan bir güç Şengal’de halkın seçime katılmasına engel oluyor ve kendilerini tehdit ediyor. Şengal Anlaşması ivedilikle uygulanmalı.”
Irak ile ilişkiler
Barzani Irak’la ilişkiler ve 10 Ekim 2021 Irak seçimleriyle ilgili olarak da Irak hükümetinin Kürdistan Bölgesi’nin bütçe payını göndermemesi, Covid-19 salgını ile petrol fiyatlarınızdaki düşüş nedeniyle zorluklarla karşılaştıklarını söyledi. Barzani, “Yeni hükümet kabinesi kurduktan sonra reformlara başlayarak ilerleme kaydedeceğiz dedik, ancak koronavirüs salgını ve petrol fiyatlarındaki düşüş gibi ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kaldık. Bölgede güvenlik sorunu da vardı. Ancak yine de imkanlar dahilinde başarılı olduk ve Kürdistan Bölgesi’nin durumunu iyileştirdik. Bütçe kesintisi Kürdistan Bölgesi’ni engellerle karşı karşıya bıraktı. 2020 yılında sadece 6 aylık memur maaşlarını verdik. Farklı projelerin uygulanması için 8 milyar dolar tahsis ettik. Kürdistan’da üretilen ürünler Irak’ın diğer vilayetlerine ihraç ediliyor” dedi.
IŞİD’in tehdit olmaya devam ettiğini vurgulayan Barzani şunları söyledi: “IŞİD’in elindeki toprakları kaybettiği doğrudur ancak varlıkları devam ediyor. IŞİD, Irak ve dünya için bir tehlike, bitmedi, halen örgütlenip, saldırılar yapmaya devam ediyor. Peşmerge’ye de saldırı düzenlediler. Sorun nedir? Adaletsizlik, fakirlik ve benzer sorunlar IŞİD’i oluşturdu ve halktan kendi saflarına birilerini çekmeyi başardılar. İnsanları mutlu ve memnun etmelisiniz ki, hükümetten intikam almaya yeltenmesinler. Her zaman istikrar ve çözümün bir parçası olmak istedik. Eğer ABD ile İran arasında sorun varsa bu sorundan uzak durmalıyız. Onlarda bizim egemenliğimize saygı duymalı. ABD ile Irak arasında stratejik görüşmeler oldu, Kürdistan Bölgesi de bu görüşmelerin bir parçasıydı. ABD, IŞİD’le mücadelede bize destek oldu. Tüm Koalisyon ülkelerinin IŞİD’le mücadeledeki desteğinin devam etmesini istiyoruz. IŞİD halen devam ediyor. Biz Irak’ın uluslararası desteğe ihtiyaç duyduğunu düşünüyoruz. İran bizim komşumuz. İran’la iyi ilişkiler istiyoruz. Tüm dostlarımızla ilişkilerimizi ilerletmek istiyoruz. ABD ile ilişkilerimiz İran’a bağlı değil, ABD ile de İran ile de iyi ilişkiler istiyoruz.”
Barzani, PKK ve Türkiye konusunda da şunları söyledi: “Türkiye ili ilişkilerimiz çok geniş, ticari ilişkilerimiz var, birbirimize komşuyuz. PKK buraya sığınmacı ve mülteci olarak gelmedi. Kendilerini buradaki yönetimin alternatifi olarak görüyor. Halkın bulundukları bölgeye girmesini engelliyorlar. Bu güvenlik ve ekonomik açıdan sorun. Çatışmalardan dolayı 600 köy yeniden inşa edilemedi, PKK olmasaydı, Türkiye sınırdan öteye geçemezdi. Bunun bedelini halkımız ödüyor. Bunun sorumlusunun kim olduğu bilinmeli. PKK, içerisinde bulunduğu bölgenin yönetimine saygı duymaları, Türkiye’de saldırılarını durdurmalı.”
Şengal Anlaşması
KDP Peşmergeleri Şengal’den kaçınca IŞİD bölgedeki yerel bazı unsurların rehberliğinde Şengal’i Ağustos 2014’te işgal etti. Şengal’de soykırım yapıldı. Büyük göç dalgası oluştu. HPG ve YPG devreye girince Şengal Dağı’na göç edenler kurtarıldı. Şengal IŞİD’den ağır can kayıplarıyla 13 Kasım 2015’te kurtarıldı. Ezidi Asayişi ve Ezidi yöneticiler Şengal’de özerk yönetin oluşturdu.
BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis, ABD Dışişleri Bakan yardımcıları Joey Hood ve David Kopley ve AKP-MHP hükümetinin girişimleri 9 Ekim 2020’de Bağdat’ta Irak Federal Hükümeti, KDP Hükümeti Şengal’e Irak ordusunun girmesi, kentteki askeri gücün çıkarılması için anlaşma imzaladı.
Yönetim, Güvenlik ve Yeniden yapılanma ayaklı anlaşmaya göre silahlı gruplar Şengal’den çıkarılacak, KDP ve Bağdat hükümetleri oluşturacakları komisyonlar yeni güvenlik birimi ve yöneticileri atayacak.
Maddeler şöyleydi:
Yönetim:
Bir kaymakam seçilecek.
Kaymakamın atanmasından sonra yönetimdeki diğer pozisyonlar için atamalar, iki tarafın birlikte oluşturacağı komisyon tarafından, yine profesyonellik, dürüstlük ve bölgenin sosyal yapısı dikkate alınarak yapılacak.
Güvenlik:
Federal polis, Ulusal Güvenlik ve İstihbarat birimlerinden başka hiçbir silahlı oluşum, bölgedeki güvenlikten sorumlu olamayacak. Diğer tüm silahlı gruplar Şengal’den dışarı çıkartılacak
Şengal’de İç Güvenlik Kuvvetleri için 2500 kişi işe alınacak, bölgedeki güvenlik güçlendirilecek.
Kürdistan İşçi Partisi’nin Şengal ve çevresindeki varlığına son verilecek.
Yeniden yapılanma:
Bağdat’taki federal hükümet ve Hewler’deki KDP-YNK hükümeti arasında oluşturulacak bir ortak komisyon, Ninova eyalet yönetimiyle işbirliği içinde bölgenin yeniden inşası için çalışacak. Bu komisyonun yetkileri ve sorumluluklarının detayları, federal hükümet ve bölgesel hükümetin başbakanları tarafından belirlenecek.
Yönetim ve güvenlik başlıkları altında karar verilen hususları denetlemek için de, anlaşmaya dahil olan iki taraf arasında ortak komite oluşturulacak.
