H. Merkezi: Anayasa Mahkemesi, 24 yıl önce gözaltında kaybedilen Hasan Gülünay’ın dosyasında karar verdi. Mahkeme, “Yaşam hakkı kapsamında etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlal edildiğine” hükmetti.
Birsen Gülünay, eşinin İstanbul Gayrettepe’de gözaltına alınmasının ardından kaybedilmesiyle ilgili soruşturmanın etkili olarak yürütülmemesi ve zamanaşımına uğraması nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiğini belirterek 8 Nisan 2013’te Anayasa Mahkemesine başvurmuştu.
Nasıl kaybedildi
Hasan Gülünay 20 Temmuz 1992’de, 32 yaşındayken, İstanbul’daki evinden işe gittiği sırada gözaltına alınarak, kaybedildi. Bunun üzerine 14 Ekim 1992’de Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na başvuru yapan Birsen Gülünay, 22 Temmuz 1992’de İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nden bir kişinin Hasan Gülünay’ın gözaltına alındığını söylediği belirtti. Bunun üzerine İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Başsavcılığına başvurdu. DGM Başsavcılığı Emniyet Müdürlüğünü arayarak gözaltında bu isimde birinin bulunup bulunmadığını sordu. Emniyetteki görevliden, “Hasan Gülünay’ın halen arandığı” yanıtı verildi.
Aynı zamanlarda gözaltına alınan Erol Çam, Emniyet’te gördüğü kişinin eşkalinin Hasan Gülünay’a uyduğunu anlattı.
Komisyonun talebi üzerine 23 Ağustos 1994’te yazı yazan İstanbul Emniyet Müdürlüğü, “Hasan Gülünay Müdürlüğümüzce aranmaya başlanmıştır ve bu zamana kadar yakalanması mümkün olmamıştır” yanıtını verdi.
Kocadağ imzalı “Kocadağ diye bir yok” belgesi
Ayrıca, Terörle Mücadele Şube Müdürlüğünde Komiser Hüseyin Kocadağ isimli bir görevlinin bulunmadığı da iddia edildi. Ancak Valiliğe gönderilen bu yazıda Emniyet Müdür Yardımcısı unvanıyla Hüseyin Kocadağ’ın imzası yer aldı.
Savcı: Gözaltında kaybedilmiş olsa da zamanaşımı süresi doldu
Birsen Gülünay, 29 Mayıs 2009’da Ergenekon soruşturması kapsamında eşinin kaybedilmesinin değerlendirilmesi için savcılığa başvurdu. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı 31 Temmuz 2009’da, 15 yıllık soruşturma zamanaşımı süresi dolduğundan kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verdi.
Takipsizlik kararında, Gülünay’ın gözaltında öldürülmüş olsa bile zamanaşımı süresinin dolduğu belirtildi.
Ancak, Beyoğlu 2. Ağır Ceza Mahkemesi, “Hasan Gülünay’ın öldürülmediği kanıtlanmadığı için zamanaşımı dolmadığından” takipsizlik kararını kaldırdı. Avukatı, Hasan Gülünay’ı nezarette görenlerin tanıklığına başvurulmasını ve eski özel harekâtçı Ayhan Çarkın’ın bilgisine başvurulmasını talep etti.
Mahkeme: İnsanlığa karşı işlenen suç değil
Ancak savcılık, 31 Ekim 2012’de cinayet suçunun da zamanaşımının dolduğunu belirterek “gözaltında öldürülmüş olsa bile” diyerek takipsizlik kararı verdi. Bu karara yapılan itiraz, “suçun insanlığa karşı suçlardan değerlendirilemeyeceği” gerekçesiyle Bakırköy 7. Ağır Ceza Mahkemesince reddedildi. Bu sebeple Anayasa Mahkemesine başvuru yapıldı.
Anayasa Mahkemesi’nin 21 Nisan tarihli ve bugün Resmi Gazetede yayınlanan kararında, “yaşam hakkının değil yaşam hakkı kapsamında etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlal edildiğine” hükmedildi.
Birsen Gülünay tazminat talebinde bulunmadığı için tazminata hükmetmemeye oy çokluğuyla karar verildi ancak Hakim Osman Paksüt, buna itiraz etti.
Paksüt,”Yaşam hakkı gibi en temel bir hakkın usulü açıdan ihlal edilmesinde kuru kuruya bir ihlal tespiti, başvurucunun çektiği elem ve ızdırabı azaltmada tek başına yeterli olmayacaktır. Zamanaşımı nedeniyle tekrar soruşturma açılması yolunun da kapalı olduğunu düşünürsek, başvurucu lehine giderim olarak tazminata hükmedilmesi gerekirdi. Bu nedenle, tazminat talebini kabul etmeyen çoğunluk kararına katılmıyorum” dedi.
Birsen Gülünay’a sadece 2 bin TL yargılama ücreti, geri ödenecek.
