“Kızıl Afiş” Nazi işbirlikçisi Vichy hükümetinin ünlü bir propaganda posteridir. Afişte Nanouchian’ın (Manukyan) önderi olduğu gruptan Ermeni, Yahudi, İtalyan, İspanyol göçmen işçilerin bulunduğu 22 kişinin resmi vardır. Misak Manukyan, 1906 yılında Adıyaman’da doğmuş, tehcirde ailesi katledilmiştir. 1927’de Paris’e gider. 1934’te Fransa Komünist Partisi’ne üye olur. Nazi işgaline karşı önderi olduğu grup tarafından birçok eylem yapılır. 21 Şubat 1944’te Paris’in batısında bulunan Mont-Valerien kalesinde 23 arkadaş kurşuna dizilir. Grubun tek kadın üyesi 32 yaşındaki Olga Bancic de 30 Mayıs 1944’te Stuttgart’ta infaz edilir.
Kızıl Afiş
İstediğimiz ne zaferdi ne gözyaşı,
Ne hüzünlü org ne papazın son duası.
On bir yıl nedir ki on bir yıl…
Yaptığınız kullanmaktı silahlarınızı:
Ölüm gözünü kamaştırmaz Partizanın.
Asıldı yüzleriniz kentlerimizin duvarlarına,
Gece ve sabah karasıydınız, korkutucu, süzgün.
Bir afiştiniz, kızıl bir kan lekesi gibi,
Adlarınızı bile söylemek öylesine güçtü ki,
Gelip geçende dehşet etkisi yaratın istediler.
Sizi kimse Fransız olarak görmez gibiydi,
Gün boyu bakmadan geçti gitti insanlar.
Kimi parmaklar durmadı ama karartmada
“FRANSA İÇİN ÖLDÜLER” yazdı resimlerinizin altına.
Bambaşka bir sabaha o gün başlayan
Tekdüze rengi vardı bir şeyde kırağının,
Şubat sonuydu, son anlarınızdı,
Sizlerden biri konuştu sessiz sakin:
Herkese mutluluklar,
Geride kalan herkese mutluluklar!
Ölürken kin yok içimde ey Alman halkı
Elveda zevk ve acı.
Elveda güller, elveda hayat, elveda rüzgar ve aydınlık!
Ve sen evlen mutlu ol sık sık düşün beni,
Bir gün bütün güzelliklerin arasında olacaksın,
Her şey sona erdiğinde Erivan’da.
Görkemli kız güneşi tepeyi aydınlatıyor:
Doğa o denli güzel ve yüreğim öyle yanıyor ki!
Zafer dolu adımlarımızı izleyecek adalet…
Melinee’m, ey aşkım, ey yetimim benim!
Sana yaşamanı, çocuk doğurmanı söylemek isterdim…
Tüfekler çiçek açtığında yirmi üç kişiydiler
Vaktinden önce canını veren yirmi üç kişi
Yirmi üç yabancı, ama yirmi üç kardeş
Yaşamı uğruna ölecek kadar seven yirmi üç kişi
Düşerken toprağa “Fransa” diye haykıran 23 kişi.
(Louis Aragon)
