15 yıllık iktidarı ile ülkemizdeki faşizmin özgün bir vearsiyonunun temsiliyetine erişen AKP tarihinin en kaotik seçimlerinden birisine hazırlanıyor. Yaklaşan referandum, AKP’nin son yıllarda aldığı darbeler ile açığa çıkan krizinin giderilmesi ya da kalıcılaşması açısından ciddi bir dönemeç anlamına gelmektedir. Zira iç ve dış politikada yaşadığı batak durumunu artık çözememiş ve kendini milli irade tahtına yükselterek toplumu milli kurtuluş mücadelesine çağırmaktan başka çare bulamamış olan AKP, özellikle 15 Temmuz’dan sonra büründüğü “darbe ve batı karşıtı politikası” ile kitleler üzerindeki etki alanını arttırmaya çalışmaktadır. Bu durum AKP’nin politik çıkmazını ve iç politikadaki krizini ortaya koymaktadır. Efendisi ABD emperyalizminin Ortadoğu sorununda yaşadığı çıkmazın etkisi ile şantaj politikasına sarılsa da yanaştığı Rusya’dan da istediği ilgiliyi ve imtiyazları bulamamıştır.
İşte tüm bu tablo AKP’yi kendi iktidarını korumaya dönük bir politikaya yöneltmiş, dış müdahaleler karşısında tarihsel olarak Kemalist ideolojiye sarılmış ve Türkiye’nin birçok yerinde Çanakkale sergiler ve kur(t)uluş savaşı anma etkinlikleri organize etmiştir. Bu politik sürecin iyi okunması gerekmekte referandum sürecine genel klişe kelimelerin bayraktarlığı ile hazırlanılmamalıdır.
Kuşkusuz ki referandumdan sistemin köklü bir dönüşümü beklenemez ancak son süreçte kitle hareketinin yaşadığı gerileme, bu süreçte sistemin karşısında onu geriletecek bir hat tutturarak aşılabilir ve “hayır” üzerinden sürdürülecek birleşik muhalefet, sistemin çarkına çomak sokarak krizi kurumsallaştırabilir. Bu anlamda da son sürecin kızgın politik atmosferinde ciddi bir muhalefet alanı oluşturan ve kitlelerin de politik ilgisinin üst düzeyde olduğu Referandum süreci göz önünde tutulduğunda buna yönelik yaklaşımları tartışmak önemli bir başlık olarak karşımızdadır.
Zira bilinmektedir ki, TDH büyük oranda “Hayır” kampanyasına destek vermesine rağmen, bir kısım özneler ise “kitleler nezdinde sistemi meşrulaştırmamak” adına ise “boykot” tavrı vermektedir. Özellikle bunu “Emperyalizmin Türkiye’ye giydirmek istediği gömlek” şeklinde yorumlayan düşünsel topallık dogmatik semptomlarla somut koşulların somut tahlilini darağacına çekmeye çalışmaktadır. Bu düşünsel vaka diyalektiğe aykırı şekilde politik süreci düz mantığa kurban ederek kendi kitlesine idealizmin havuzunda yüzme öğretmeye çalışmaktadır.
İlk planda “daha sol” ve “daha devrimci” keskinliği ile gündeme giren “Boykot” tavrının sağ kulvardaki konumlanışı ise, tavrın kendisi ve onu sahiplenenlerin tavrı temellendirme şekilleri ile çok da uğraşmadan zaaflarını dökmekte, Marksist politik yöntem açısından barındırdığı hatalar deşifre olmaktadır. Mevcut boykot tavır bildirgelerine işlenen argümanlarda genel olarak Hayır politikasının çelişki kaldıracı kullanılmakta ve ilk yol ayrımında direksiyon idealizm sapağına kırılarak, boykot tavrı ileri sürülerek ve yaşanan ideolojik politik spazmın sancısından kurtulmaya çalışılmaktadır.
Boykot: Locadan izlenmenin taktik politikası
Boykot politikasına dair ilk planda dikkat çekici unsur, çağrının pratikteki konumlanışına dairdir. Zira çağrı, kendisinin “sandığa gitmemek”le sınırlandırmakta, pratik hatta seçimleri ve sistemin bu temeldeki kriz giderme yönelimini tıkama noktasında perspektrif üretmemektedir. Bu noktada üst perdeden dillendirilen bir kaç beylik laf da, pratikte sandıkları yakacak, seçime katılımı düşürecek etkiyi barındırmadığı oranda manüplatif kalmakta ve kitlelerdeki rehaveti meşrulaştırdığı oranda sağa düşmektedir.
Bu hali ile çağrı, sürece müdahale alanını ve çelişkiye dahil olma şeklini sahne dışına, tribüne taşıdığı gibi; üzerinde yürüyeceği güçlü bir toplumsal muhalefet ve sınıf hareketinden yoksun olduğu andaki verili toplumsal koşullarda kitleleri pasifizme de yönlendirme tehlikesini de barındırmaktadır.
Egemenlerin şu süreçte akademik tasfiyelerden HDP’li vekillerin tutuklanmasına kadar bir dizi pratikle referandumda “hayır” diyecek olmanın bedelini ödettiği, sokaklarda gözaltılar yaptığı bir süreçte boykotla içeriklendirilen tutum, teorik temel edindiği “açık saldırganlığın yarattığı gayrımeşru seçim ortamı” söylemini de yine kendi pratik konumlanışı ile yadsımaktadır.
Şöyle ki, tüm süreç boyunca egemenlerin topyekün saldırısını ve “seçimler” olgusunun meşruiyeti sürekli bir teşhir alanıdır. Gel gelelim, bunu bir kalkana dönüştürüp süreci, andaki toplumsal muhalefeti en ileri noktadan kavrayarak sürecin açığa çıkartacağı birleşik dinamiği sistemi geriletecek bir pratik hatta yönlendirmek, buradan tutup boyutlandırmak yerine tavrı “sandığa gitmeme”ye indirgemek pratikte saldırıların hedefini görmeyen bir siyasal körlük ve taktik hata anlamı taşımaktadır.
Boykot çağrısının bir diğer savunusu da “Hayır’ın yetersizliği” üzerinedir. Rus Otzovistlerinden* miras bu yaklaşım, andaki sınıf hareketinin durumunu ve güncel politik gelişmeleri ölçmeden süreci “en keskin” yerden karşılamakta, ancak pratik hattı ise toplumsal dinamiklerin kaderini ölçmeden “doğruyu söylemenin azizliği”ne hapsetmektedir. Bu dogmatik güzellemenin “an”a sıkışık politik okuması, toplumsal hareketin görece gerilediği ülke koşullarında saldırılara karşı en net cevabı üretme kaygısından pratikte uzaktır.
“Sağ”da yürüyen “sol” çığırtkanlık
Gündemdeki referandum açısından boykot politikası, üstte tariflediğimiz yetersizlik alanlarının ötesinde de bir dizi hatalı yaklaşımı barındırmaktadır. Bu noktada TDH’ın politika üretme tarzı ve bununla temelden ilişkili olacak şekilde kitlelere yaklaşımı ekseninde de boykot savunusu irdelenmelidir.
Tabi tüm bu tartışmaya girmeden belirtmek isteriz ki komünistler hiç bir aracı temelden reddetmediği gibi boykotu da reddetmezler. Boykot pratiği, ihtiyaç dahiline girdiği oranda ve sisteme andaki etkin müdahaleyi örme olanaklarını açığa çıkarttığı koşullarda kullanılabilir. Ancak konumuz özgülündeki boykot yaklaşımının tüm bu referanslardan uzak olduğunu ilk elden belirtmek gerekir.
Günceldeki referanduma yönelik boykot tavrının bu çerçevede ilk dikkat çekici yönü, boykotu güncelden çıkan bir sonuç olarak değil ideolojik bir tercih, daha doğrusu “komünist olmanın dışavurumu” şeklinde kavramasındadır. Bu kavrayışın daha ilk elden taşıdığı boşluk gözler önündedir. Zira politika marksist yöntemle ve güncelin yasaları ile belirlenebilir. Kavramları nesneleştirip bunları nitelik olarak giymek kimseyi komünist yapmayacağı gibi politika gibi özünde değişken bir zeminde onyıllardır aynı argümanı aynı söylem ile temellendirerek güncel okuması yapmamak da aynı dogmatik zemini üretmeye yarayacaktır.
Bahsettiğimiz şey sadece bir “günceli okuyamama” probleminin de ötesinde strateji ve taktik arasındaki diyalektik bağı çarpık kavrama eleştirisidir. Strateji gibi mücadelenin ana hedeflerini içeren ve daha genel, uzun vadeli yönelimleri kapsayan bir çerçeveyi, taktik gibi daha dönemsel ve stratejik yönelimle diyalektik bağı bulunan bir çerçeve ile ikame etme sorunudur. Süreci (referandumda da olduğu gibi) kendi içkin dinamikleri ile kavramayarak, düzenin ve onun karşısındaki güçlerin karşılıklı konumlanışlarını ve kitlelerin tüm bu süreçteki istanç ve talepleri ile politik kapasitelerini değerlendirmeyerek her politik gündemden aynı çağrıyı çıkartmak tam da bahsettiğimiz soruna denk düşmektedir.
Bu noktada kitlelerle yaklaşım noktasındaki sorunlu bağa ve üstenç politikaya yönelik Lenin “Yalnızca öncüyle zafer kazanılamaz. Tüm sınıfın, geniş kitlelerin, öncüyü ya doğrudan desteklediği ya da ona karşı hayırhah bir tarafsızlık gösterdiği bir konum almamış oldukları sürece, öncüyü tek başına tayin edici savaşa sürmek.. yalnızca bir budalalık olmakla kalmaz, aynı zamanda bir cinayet olur” (Seçme Eserler 10. Cilt) demektedir.
Devam edecek
