Bursa: Tofaş ve Mako’da dün akşam işçi temsilcileri ile şirket Ceo’ları arasında gerçekleştirilen görüşme sonucu işçilerin belli talepleri kabul edilmiş; yapılan anlaşma ile birlikte Mako ve Tofaş işçileri, 25 Mayıs Pazartesi günü işbaşı yapacaklarını açıklamışlardı. Tofaş ve Mako’da direniş son bulurken Renault ve Ototrim’de devam ediyor; Renault’ta işçi temsilcileri ile Ceo’lar arasında görüşmeler devam ediyor.
“Sendika ve patron işçiler içinde çatlak yaratmaya çalışıyor”
Renault direnişinin 8. gününde (dün), Renault işçileriyle söyleşi gerçekleştirdik; işçiler talepleri karşılanmazsa direnişe devam edeceklerini belirttiler.
21 Mayıs Perşembe gecesi firma yönetimiyle imzalanmış bir protokolun Türk Metal ve MESS’in girişimleriyle yırtılıp atıldığını belirten işçiler; kendi aralarında çatlak sesleri güçlendirmeye dönük yoğun bir çaba olduğunu “Sendika ve patron işçiler içinde çatlak yaratmaya çalışıyor” sözleriyle vurguladılar. Dışarıda, fabrika önünde bekleyen işçilerin kararlarda önemli bir rolü olsa da asıl olarak fabrika içindeki 800’e yakın işçinin kararlılığının direnişi belirlediğini söyleyen işçiler, içeriden 30-40 işçinin koptuğunu belirterek buna karşın taleplerinin arkasında olduklarını tekrarladılar.
Patron Renault işçilerini oyalamaya çalışıyor
21 Mayıs Perşembe günü Tofaş’ta olduğu gibi Renault fabrikasında da yönetimin, Ceo’larla toplantılar yaptığını ve işbaşı yaptırma çabalarını aktaran işçiler, “Çeşitli vaatlerde bulunmanın yanında, tehditkar açıklamalar yapmaktan da geri kalmadılar” dediler.
Genel olarak işten atma ve sendikal baskı olmayacağı noktalarında yönetim ile anlaşılsa da Bosch sözleşmesine uygun ücret iyileştirilmesi konusunda patron tarafının yuvarlak cümleler kurulduğunu ifade eden işçiler, yönetim tarafından “Bize zaman verin” cümleleriyle oyalandıklarına dikkat çektiler. Görüşmelerin yoğunlaştığını, anlaşma olabileceğini belirten işçiler, “Taleplerimiz kabul edilmezse direnmeye devam edeceğiz” diyerek talepleri kabul görmezse de yeni haftaya da direnişle girmekte kararlı olduklarının mesajını verdiler.
“Renault yönetimi burayı gözden çıkaramaz”
Renault işçileri firmaların üretim bağlamında ekonomik olarak sıkıştıklarını, Mercedes’in, Romanya’nın motor beklediğini, birçok fabrikanın parça beklediğini, yeni bir projenin başlatılacağı bir üretim süreci olduğunu belirterek Renault tarafından yapılan “Risk devam ederse Türkiye’den yatırımlarımız çekeriz” açıklamasına ise gülüp geçtiklerini ifade ettiler ve “Bu fabrika, Renault’un en kârlı fabrikası. Fransa’daki fabrika’nın açıklarını dahi kapatıyor” diyerek bugün Türkiye’deki üretimin gözden çıkarılmasının sözkonusu bile olamayacağını açıkladılar.
İşçiler orta ve uzun vadede sendikasız yapamayacaklarının farkında!
Sohbetimizden çıkardığımız kadarıyla işçiler bir şekilde anlaşma sağlandıktan sonra sendika anlamında ne yapacaklarına dair net bir kararları olmasa da de bazı fikirler yürütüyorlar. Onbin civarı işçi Türk Metal’den istifa etti ve bir daha dönmek istemiyor. Diğer yandan Türk Metal’in imzalamış olduğu üç yıllık bir sözleşme var ve işçilerin bu sözleşme dışında kalma lüksleri yok. Sözkonusu otomotiv firmalarının sendikasız çalışmadıklarından bahseden işçiler, orta uzun vadede sendikasız yapamayacaklarının da farkındalar. Ayrıca, işçiler sözleşmeden yararlanabilmek için ara bir formül olarak Türk Metal’e üye olmasalar da aidat vermeye devam edebileceklerini belirtiyorlar.
Yeni bir sendika kurma fikrini sorduğumuzda ise, bunun zor olduğunu ve ayrıca işkolu barajının altında kaldığında sözleşme haklarının olmayacağını belirten işçiler, sandıklar koyarak Türk Metal dışındaki kendi işkollarındaki diğer sendikaları oylamak şeklinde bir fikir ortaya koyuyorlar. İşçiler en çok oy alan sendikaya üye olabileceklerini belirtiyorlar.
O sendikaya geçmek istemeyen işçilerin çoğunluk eğilimine uygun hareket etmeyebileceği ve işçilerin parçalanma olasılığından bahsettiğimizde ise ne yapacaklarına dair halen tartıştıklarını açıkladılar ve üretime döndükleri andan itibaren, yönetimin ve birçok beyaz yakalı çalışanın, Türk Metal’in işçilerini baskı altına almaya ve sindirmeye çalışacağının farkında olduklarını söylediler.
İşçiler mutlular, çünkü kendi kararlarını kendileri alıyorlar
Kısacası işçiler büyük bir hareket oluşturdular ancak bu hareketin nereye taşınacağı konusunda, alternatif geliştirmek de zorlanıyorlar ve aslında şu an buna o kadar da odaklanmıyorlar.
İşçiler “Sözcülerimizi biz seçiyoruz ve sözcülerin görüştüğü meseleleri hep birlikte oyluyoruz” diyerek kararlarını kendileri almalarından memnun olduklarını vurguluyor; aynı zamanda sendikal yasaların ortaya çıkardığı büyük güçlükleri gördüklerini ifade ediyorlar.
Sohbetlerimiz sonucunda gördük ki işçiler bir yandan işçi inisiyatifine dayanan bir hareket tarzı yaratsalar da etkisinde oldukları siyasi ve kültürel yaklaşımlar kendini gösteriyor. Bir yandan valiliğin belediyelere işçilere yardım yapma yasağı koyduğunu belirtirken diğer yandan polisin de kendilerine destek verdiğini söylüyorlar.
Polisin önce destekçi ve dost görünebileceğini fakat bu samimiyetin daha sonra işçileri direnişten koparmak için ikna çalışmasına dönüşeceğini söylediğimizde ise işçiler bu olasılığı da reddetmiyorlar fakat işçilerin büyük bölümü polise mesafe de koyamıyor.
